HTLV-1 چیست؟
«ویروس انسانی لنفوتروپيك سلول تی نوع يك» با نام اختصاری HTLV-1، ویروسی است که سلول لنفوسيت T (نوعی از گلوبول های سفید خون) را درگير مي كند. نام دیگر این ویروس، «لوسمی حاد سلول های T» است. ویروس اچ. تی. ال. وی. وان اولین بار در سال 1980 میلادی در آمریکا و در آزمایشگاه دکتر گالو (Gallo) کشف شد.
هم اكنون حدود 20 ميليون نفر در سراسر جهان ناقل اين ويروس هستند اما اين ويروس در برخي مناطق نظير جنوب ژاپن، کشورهای حوزه كارائيب، جزاير مالتينی، آمريكای جنوبی، آفريقای جنوبی، برخي جزاير قاره اقيانوسيه و شمال شرق ايران شيوع بيشتری دارد.
پیشگیری از HTLV-1:
با توجه به اینکه پیامدهای ناشی از آلودگی به ویروس HTLV-1 می تواند برای بیماران و خانواده آن ها ناگوار باشد و نظر به اینکه درحال حاضر هیچ واکسن موثری برعلیه این ویروس وجود ندارد، پیشگیری از ابتلا به HTLV-1 بسیار مهم است. پیشگیری اولیه از این عفونت بسیار ساده است و مستلزم اطلاع داشتن از راه های اصلی انتقال ویروس می باشد.
انتقال از طریق فرآورده های خون با غربالگری آنتی بادی این ویروس در خون افراد اهدا کننده کاهش می یابد. درحال حاضر در کشور ما، از سال 1374 کلیه خون های اهدایی در استان های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی از نظر آنتی بادی های HTLV غربالگری می شوند. اما در سایر مناطق کشور برنامه خاصی برای این منظور وجود ندارد.
انتقال ویروس از مادر به فرزند یکی از راه های مهم انتقال HTLV می باشد که باعث ایجاد بیماری می گردد. بنابراین غربالگری مادران از نظر آنتی بادی این ویروس در مناطق اندمیک نقش مهمی درپیشگیری از انتقال ویروس دارد. در مادران آلوده، عدم تغذیه با شیر مادر و یا کوتاه کردن مدت شیردهی به کمتر از شش ماه باعث کاهش قابل توجهی در میزان آلودگی شیرخواران می گردد. اقداماتی از قبیل حرارت دادن شیر و یا فریز کردن آن قبل از تغذیه کودک از جمله راه کار های جایگزین قطع شیردهی می باشد.
عفونت HTLV-1 همانند دیگر عفونت های مقاربتی، مرتبط با تماس جنسی محافظت نشده، داشتن شرکای جنسی متعدد و وجود زخم در اندام تناسلی می باشد. لذا انتقال جنسی این ویروس با پایبندی به اصول اخلاقی و پرهیز از تماس های جنسی ناسالم به سادگی قابل پیشگیری است.
همپنین مشاوره و آموزش معتادان تزریقی در پیشگیری از عفونت HTLV-1 می تواند موثر باشد.
نکته آخر، مشکلات روانپزشکی مانند افسردگی، اضطراب و اشکال در روابط بین فردی در افراد آلوده به HTLV-1 شایع است. ازین رو دسترسی افراد مبتلا و نزدیکان آن ها به اطلاعات صحیح در مورد HTLV-1 و روش های انتقال آن اهمیت بسیار زیادی دارد.
افرادی که ناقل ویروس می باشند، برای جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران موارد زیر را باید رعایت کنند:
- استفاده از کاندوم در هنگام ارتباط جنسی
- اجتناب از شیر دادن به نوزاد، یا عدم خورانش از پستان
- عدم اهدا خون و اعضا
- خودداری از خالکوبی و حجامت
- عدم استفاده از سوزن مشترک هنگام تزریق مواد مخدر در افراد معتاد به مواد مخدر
- غربالگری آنتی بادی در بین اهداکنندگان خون
راه های انتقال و پیشگیری ویروس HTLV-1:
HTLV-1 از طریق مایعات بدن مانند خون، مایع منی، مایع پیش منی، مایعات مقعدی، مایعات واژن و شیر مادر منتقل میشود. این ویروس از طریق بزاق یا هر مایع دیگری از بدن غیر از موارد گفته شده منتقل نمی شود.
راه پیشگیری ازHTLV-1 در حین رابطه جنسی استفاده از کاندوم در رابطه جنسی مقعدی و واژینال است. علاوه بر این، اجتناب از شرکای متعدد نیز توصیه می شود.
راه های دیگر انتقال از طریق سوزن و انتقال خون است. از این رو، باید از سوزن مشترک با افراد مبتلا به HTLV-1 یا خون گرفتن از اهداکننده غیرمجاز نیز خودداری شود.
کارکنان پزشکی، آرایشگران و سایر افرادی که با اشیاء فلزی نوک تیز که مستقیماً با پوست انسان تماس دارند سر و کار دارند، باید اطمینان حاصل کنند که از آنها برای دیگران مجدد استفاده نمی کنند. سرنگ‌ها و تیغه های قابل استریل شدن باید بلافاصله و با دقت پس از استفاده استریل شوند.