پاراپارزی اسپاستیک نوع گرمسیری/ میلوپاتی همراه(HAM-TSP) HTLV-1 :

شایع ترین شکل درگیری سیستم عصبی در آلودگی به HTLV-1، میلوپاتی می باشد و مهم ترین تظاهر بالینی آن پاراپارزی اسپاستیک است. بیماری HAM-TSP یک میلوپاتی مزمن عصبی بوده که مشخصه اصلی آن فلج پیشرونده اندام های تحتانی است. اقلیت محدودی از ناقلین ویروس HTLV-1 به این بیماری مبتلا می شوند. میلوپاتی ناشی از HTLV-1 نوعی بیماری آهسته پیش رونده می باشد و در زنان شایع تر از مردان می باشد. سن شروع بیماری به طور معمول در دهه سوم و چهارم می باشد اما محدوده سنی مبتلا به HAM-TSP بسیار متنوع می باشد.

درد یکی از شایع ترین شکایات این بیماران می باشد که 70 درصد آن ها به شکل موضعی در ناحیه کمر و یا رادیکولر دیده می شود. اما بیشترین شکایتی که بیماران با آن مراجعه می کنند، ضعف و سستی اندام های تحتانی و اختلال در راه رفتن می باشد. شکایات مختلف حسی به شکل گزگز، مورمور و کرختی یا سوزش اندام های تحتانی در حدود نیمی از بیماران دیده می شود.

یکی دیگر از شکایت های مهمی که بیماران با آن مراجعه می کنند، علائم متنوع اتونومیک به شکل تکرر ادرار، قطره قطره آمدن ادرار، شب ادراری، سوزش ادرار، بی اختیاری ادرار، احساس فوریت در ادرار کردن، تاخیر در شروع ادرار کردن و یبوست و همچنین در مردان به شکل ناتوانی جنسی می باشد.

 اغلب این بیماری بسیار آهسته شروع می شود و علائم آن ممکن است به آرتیت یا کهولت سن نسبت داده شود. داروهای متفاوتی برای درمان علامتی بیماری مانند گرفتگی پاها، درد، اختلال ادراری و ... استفاده می شود که باید به پزشک آگاه این بیماری مراجعه کرد.

احتمال ابتلا به بیماری HAM-TSP در چه افرادی بیشتر می باشد؟

میزان شیوع HAM-TSP تقریبا 3 نفر از هر 100 نفر که آلوده به HTLV-1 هستند می باشد، که ممکن است درطول زندگی به بیماری مبتلا  گردند.

جنسیت در شانس ابتلا به HAM-TSP در افراد آلوده موثر است و HAM-TSP در خانم های آلوده نسبت به آقایان شایعتر است.

ازدیگر عوامل موثر در ابتلا فرد آلوده به HTLV-1 به HAM-TSP راه انتقال ویروس می باشد. افرادی که از طریق ترنسفوزیون به HTLV-1 آلوده شده اند، شانس بیشتری برای ابتلا به HAM-TSP دارند.

زمان و روش آلودگی به ویروس: مدت و مسیر عفونت اولیه HTLV-1 در بزرگسالان فاکتور خطر محسوب میشود. هر چه از زمان آلودگی به ویروس بگذرد، احتمال ابتلا به بیماری های وابسته به ویروس بیشتر میگردد.مشخص شده است افرادی که از طریق شیرمادر، آلوده به ویروس گردیده اند، بیشتر به بیمارهای خونی ناشی از ویروس مبتلا میشوند.

مقدار ویروس در خون ( بار ویروسی): اگر از هر 100 لنفوسیت بیش از 2 لنفوسیت در خون به HTLV-1 آلوده شده باشد، خطر ابتلا به HAM-TSP افزایش می یابد.

ژنتیک سیستم ایمنی: انواع خاص HLA ( آنتی ژن سازگاری بافتی)  به نظرمی رسد که حفاظت در مقابل HAM-TSP را افزایش می دهند در حالیکه حساسیت به HAM-TSP را افزایش میدهند.

چگونه HAM-TSP آغاز می شود؟

اکثر افرادی که HAM-TSP در آن ها ایجاد می شود(15 تا 30 سال)، سال ها و یا حتی چندین دهه ناقل ویروس HTLV-1 می باشند. هنوز علت شروع التهاب و ایجاد بیماری ناشی از این ویروس مشخص نیست و کهولت سن می تواند در شرایطی تشخیص به موقع و صحیح بیماری را به تاخیر بیاندازد.

علائم HAM-TSP  اغلب برای اولین بار بین سنین 30 تا 50 سال ظاهر می شود اما ممکن است در هرزمانی بعد از دوران کودکی اتفاق بیافتد. هرچند بیماری در دوران کودکی بسیار نادر است. علائم اولیه HAM-TSP اغلب خفیف هستند. آسیب به نخاع منجر به علائم مختلفی مانند گرفتگی یا ضعف پاها، از دست دادن کنترل بخشی از روده و مثانه، ناتوانی جنسی و کمر درد می باشد. علائم مثانه و کمردرد اغلب اولین علائمی هستند که بروز پیدا می کنند. شایع ترین مشکلات مثانه عبارتند از:

افزایش ادرار: این مورد با تعداد دفعات دفع ادرار متناسب است(هر 3-4 ساعت یکبار طبیعی است.)

تکرر ادرار(احساس فوریت در دفع ادرار): نیاز به دفع ادرار همراه با یک هشدار ناچیز، اغلب حجم ادرار کم است.

شب ادراری: اگر بیش از یک مرتبه برای دفع ادرار از خواب بلند شوید.

بی اختیاری: عدم توانایی برای رفتن به موقع به توالت.

در بیماران مبتلا به HAM-TSP علاوه بر درگیری نخاع، اعضایی که تحت کنترل نخاع هستند از جمله سیستم ادراری، اسکلتی و عضلانی نیز درگیر می شوند. مشکلات مثانه می تواند موجب التهاب و عفونت در مثانه شود و همچنین می تواند موجب تب و گاهی اوقات عفونت کلیه گردد.

در درگیری عضلات، علاوه بر ضعف عضلانی، باعث سفتی پاها و کمردرد می شود. همچنین بیمار ممکن است از احساس سوزش و گزگز در پاها شکایت داشته باشد. درد اغلب در ستون فقرات کمری ( پایین کمر)، باسن و پشت پاها احساس می گردد. ممکن است اولین شکایت ناشی از درگیری های عصبی شامل گرفتگی پاها، میل به لرزیدن و سختی هنگام عبور از پله ها یا بلند شدن از یک صندلی باشد.

تشخیص به موقع HAM-TSP برای شروع زودهنگام درمان که سیر این بیماری را متوقف کند، اهمیت دارد!

HTLV-1 با تست آنتی بادی، تایید حضور آنتی بادی های HTLV-1 در CSF و تایید حضور ویروس با PCR و رد کردن سایر بیماری هایی که ممکن است نشانه های مشابه ایجاد کنند، صورت می گیرد. مشاوره و گرفتن درمان از پزشکانی که در این حوزه تحقیقاتی در دانشگاه ها کار می کنند، اهمیت دارد، به طور مثال درمانگاه HTLV-1 بیمارستان قائم مشهد به این مهم اختصاص دارد.(فقط روز های چهارشنبه).

روش های آزمایشگاهی تشخیصی عفونت HTLV-1:

متداول ترین روش برای غربالگری عفونت، شناسایی آنتی بادی های اختصاصی در سرم یا پلاسما می باشد. روش آنزیم ایمنواسی (EIA)، روش آگلوتیناسیون ذره ای(PA) و روش ایمنوفلورسانس(EFA) به عنوان روش های غربالگری مورد استفاده قرار می گیرند و وسترن بلات(WB)، ایمنو فلورسانس و روش رادیوایمنوپرسی پتاسیون(RIPA) تست های تاییدی برای حضور HTLV-1/2 در بدن هستند.